De Opruimwoede

ZIN EN ONZIN

Traditioneel is de herfst de periode waarin tuineigenaars zich "aangemaand" voelen om de tuin winterklaar te maken. De afgelopen maanden waren rijk gevuld met zomerse activiteiten - zowel werk als spel - en nu moet er opgeruimd worden: tuinmeubelen beschermen, BBQ-stel binnen, gereedschap reinigen, lege bloempotten omdraaien, tuinslang laten leeglopen, buitenkranen beschermen, noem maar op. We doen dit natuurlijk om vorstschade te voorkomen aan de voorwerpen waaraan we gehecht zijn.

Spijtig genoeg stopt de opruimwoede daar niet altijd. We zijn blijkbaar met z'n allen geprogrammeerd om alles tot in de puntjes "in orde" te willen. Bruine plantendelen aanzien we als "afval" dat "opgeruimd" moet worden. Nochtans gaat het er in de natuur niet zo aan toe. Daar blijven uitgebloeide stengels gewoon op hun plaats tot ze onder invloed van het weer desintegreren en hun bestanddelen teruggeven aan de bodem. En wonder boven wonder, in de lente komen de plantjes gezwind weer tot leven, geheel en al zonder menselijke hulp.

Niet winterhard

Een tuin is natuurlijk niet de natuur. We geven al eens graag een niet-zo-winterharde plant een plaatsje in onze border, en die moeten we natuurlijk afdekken. Denk maar aan Gunnera of Agapanthus. Droge bladeren en snoeisel van coniferen zijn daar heel geschikt voor. Ook planten in bakken zijn wintergevoelig. U kunt de bakken op een beschutte plaats zetten waar ze minder last zullen ondervinden van uitdrogende wind en temperaturen onder nul. Een zuid- of west-muur is ideaal. Omwikkel de bakken of bloempotten met noppenfolie en zorg voor een isolerende luchtlaag onder de pot. Kleinere bloempotten zet u best samen. Controleer of de potten nog goed draineren. Geef ten slotte een mulchlaag en dit zou voldoende moeten zijn voor planten in bak om een gemiddelde Belgische winter door te komen.

Winterhard

De winterharde planten in volle grond hebben veel minder verzorging nodig. Vaste planten hebben immers hun eigen bescherming tegen de winter ontwikkeld: ze kruipen als het ware gewoon weer ondergronds. Zodra de temperaturen 's nachts beginnen af te nemen, beginnen er allerlei chemische processen te werken binnenin de plant. Ze halen de voedingsstoffen uit de bovengrondse delen weg, waardoor die langzaamaan beginnen af te sterven, en slaan die op in hun wortelgestel voor het volgende seizoen.

De plantendelen boven de grond zijn nu wel dood, toch vervullen ze nog een belangrijke functie. In het labyrint van geknakte bloemstengels, verdroogde bladeren en zaadhoofdjes heeft de winter veel minder vrij spel. De aardwarmte wordt net iets langer vastgehouden, de bodem beschermd tegen de ergste inslag van regen, de uitdrogende wind kan er niet bij. Niet alleen de planten varen daar wel bij, ook allerlei insecten vinden er een veilige haven, waaronder de zo nuttige loopkevers en solitaire bijen. Dit gaat natuurlijk niet op voor eenjarige planten. Eenmaal die zijn uitgebloeid, haalt u ze er best tussenuit.

Wat wel en wat niet?

Stel uw jaarlijkse opruimbeurt van de borders dus liever uit tot het vroege voorjaar. Hebt u zin in een laat tuinkarweitje? Haal de afgevallen bladeren dan zeker van het gazon, en strooi ze uit tussen de planten. Samen met de afgestorven vegetatie is dit de beste bescherming die u aan uw border kunt geven. Een voorzorg toch: als er zich tijdens de winter ergens bladeren beginnen op te hopen, dan grijpt u beter even in. Ook dikke pakken slijmerig materiaal, op natte bodems bijvoorbeeld, zijn te vermijden.

Nog iets wat u beter uitstelt tot het voorjaar, is het toedienen van meststoffen. Doet men dit te laat in het seizoen, dan riskeert de plant zeker vorstschade omdat de late groeischeuten geen kans kregen om af te rijpen. Daarom ook oppassen met het laat toevoegen van tuincompost aan de borders. Als die veel keukenafval en/of grasmaaisel bevat, is hij best rijk aan voedingsstoffen.

Wat u beter wel wegknipt, zijn alle plantendelen die last hebben van schimmelziektes zoals meeldauw. Wie een vijver heeft, verwijdert daar liefst de verlepte bladeren en stengels die overhangen. Zouden die in het water terechtkomen, dan veroorzaken ze alleen maar problemen.

In de prairietuin

Als u de trotse bezitter van een prairietuin bent, dan weet u vast dat de jaarlijkse snoeibeurt liefst valt tussen begin en einde februari. Vriesweer is geen belemmering, tenzij de temperaturen overdag onder nul blijven. Wat kunt u dan doen in deze periode van het jaar? Wel, neem uw schoffel ter hand en controleer zorgvuldig op eenjarige onkruiden. Haal de hardnekkige overblijvende onkruiden er met wortel en al uit. Nu is ook een goed moment om in te schatten hoeveel van de nieuwe generatie pendelplanten weg moet. Denk dan aan zaailingen van Aquilegia, Knautia, Verbena, Gaura … Maar ook andere prairieplanten durven zich al eens uitzaaien: Teucrium, Melica, Centaurea … Schoffel ze weg nu de bloembollen er nog niet zijn.

Van bloembollen gesproken: het is niet te laat om er bij te planten! We hebben nog volop crocussen, narcissen, tulpen, sieruien, hyacinthen, camassia's … in voorraad.

Bekijk ons assortiment 

En ook nog

Hang nu al nestkastjes omhoog. Ze dienen als slaapplaats tijdens de gure wintermaanden, en in de lente zijn de vogels er voldoende aan gewend om er hun kroost in groot te brengen. Plaats ook voederplanken. Wie in de winter zangvogels aantrekt, verzekert zich in de lente van bondgenoten tegen bladluizen, rupsen, slakken, spinnen …

Een sportief herfstkarweitje: spit alvast een stukje tuin om! Daar is het nu het uitgelezen moment voor. Wilt u in de lente moestuinieren of een nieuw perk aanleggen, neem dan nu een voorsprong. De vorst zal inwerken op de kluiten en die verkruimelen tot de ideale bodemstructuur. Voeg tijdens het spitten gerust uw tuincompost toe.

Nog energie over? Geef dan uw wintergroene struiken een dik pak mulch. Zeker op plaatsen waar ze aan de wind zijn blootgesteld. Wintergroene bladeren blijven op zonnige dagen water verdampen. Als de bodem bevriest, kunnen ze met hun wortels geen water aanzuigen om dit te compenseren. Gevolg: ze drogen uit. Bij langdurige vorst kunnen ze hier zelfs aan sterven. Een dikke mulchlaag is vaak voldoende om dit te voorkomen.

Klaar met al dat harde werk? Dan is het tijd om rustig te bezinnen over het afgelopen tuinseizoen en … te beginnen plannen voor het nieuwe! 

Hulp nodig bij uw tuinplannen? Loop op een vrijdag of zaterdagvoormiddag eens langs op onze kwekerij. 

Op zoek naar een tuinconcept voor uw tuin, en benieuwd naar de prijs? Vul vrijblijvend de prijsaanvraag in.