Astrantia
Apiaceae
+32 52 33 73 15
Jan Spruyt-Van der Jeugd bvba
Mostenveld 30
9255 Buggenhout
België
Apiaceae
Deze maand bespreken we Astrantia of Zeeuws knoopje. Het geslacht behoort tot de schermbloemigen, in het Latijns Apiaceae of Umbelliferae (ook de tweede naam is nog toegestaan voor gebruik).
Onder de schermbloemigen zijn veelal aromatische soorten gekend met holle stengel (Astrantia is lichtjes aromatisch, maar heeft eerder een onaangename geur).
De bloeiwijze bij Apiaceae is een scherm en vele soorten zijn giftig zoals Conium maculatum (gevlekte scheerling) of Aethusa cynapium (hondspeterselie). Er zijn echter ook veel eetbare soorten die wij in de keuken gebruiken zoals anijs, peen, peterselie of venkel.
Eryngium, Angelica, Selinum, Aegopodium, Echinops, Chaerophyllum, Smyrnium … zijn ook geslachten die tot deze familie behoren en bij ons verkocht worden.
De schermbloemigen krijgen meer en meer aandacht. Terecht, want ze brengen een ‘wildkarakter’ in de tuin. Het zijn meestal probleemloze planten die de tuin een minder kunstmatig uiterlijk geven en de natuurlijkheid benadrukken.
Astrantia telt een 9-tal soorten. De naam zou afgeleid zijn van het Latijnse woord voor ster (‘Aster’) en verwijst naar de bloeiwijze. De minder courante naam voor Zeeuws knoopje is groot sterrenscherm, opnieuw verwijzend naar de stervormige schermen.
Astrantia major ‘Buckland’ met stervormig bloemscherm. Middenin zitten de afzonderlijke bloemen, rondom zijn de omwindselblaadjes straalsgewijs gepositioneerd.
Het geslacht vind je in Europa (Pyreneeën, Kaukasus, Alpen alsook in Azië (niet A. major).
Astrantia major is de soort waaruit al onze cultivars stammen en deze rassen variëren van wit tot donkerrood, hoogte 50 tot 80cm.
De bloei vindt plaats tussen mei en augustus.
De plant heeft bladeren aan de basis op lange bladstelen, welke een los rozet vormen. De bladeren op de stengel zijn zittend. Alle bladeren zijn kaal, handvormig ingesneden en sterk geaderd.
De bloeiwijze is een scherm dat knopvormig is waardoor het 1 bloem lijkt te zijn.
Eigenlijk is het een samenstelling van heel veel kleine bloemetjes, met rondom de bracteeën. Deze schutbladen vormen bij de schermbloemigen het omwindsel.
Het zijn vooral de schutbladen die de kleur geven aan de bloem en door de papierachtige textuur fragiel overkomen.
De eindstandige schermen zijn tweeslachtig, de zijschermen meestal eenslachtig en mannelijk.
De totale bloeiwijze is 2-4cm groot.
De plant heeft wortelstokken en bovendien aromatische wortels.
De foto van Astrantia major ‘Claret’ toont de handvormig ingesneden bladeren, zittend op een donkere stengel en de verschillende schermen met opvallend roze omwindselbladen.
Binnen ons assortiment hebben wij witte cultivars zoals Astrantia major 'Shaggy', 'Star of Billion' PBR en 'Superstar' PBR. Zij hebben witte omwindselblaadjes, voorzien van groene uiteinden.
Links zie je ‘Shaggy’, met roze bloemen in het scherm en een wit-groen omwindsel. Bij ‘Superstar’ PBR zijn ook de bloemen in het scherm wit.
Wit-roze cultivars zijn ‘Berendien Stam’ en ‘Buckland’.
‘Berendien Stam’ heeft een lichtroze kleur en is tevens een uitstekende snijbloem.
Er zijn ook roze cultivars: ‘Claret’, ‘Florence’ PBR, ‘Roma’ PBR.
Astrantia major ‘Roma’ PBR in onze savanne-tuin op de kwekerij. Foto genomen 13/06/2018.
Tot slot hebben we ook twee rode rassen aan te bieden met name ‘Ruby Star’ PBR en ‘Star of Beauty’ PBR.
Links de rode ‘Ruby Star’ PBR en rechts de rood-paarse ‘Star Of Beauty’ PBR met wit hart.
Astrantia groeit van nature in vochtige bergweides en bossen. Zelfs tot op 2000m hoogte kan je A. major in de Alpen terugvinden.
In de tuin kan je hem best een voedselrijke bodem die nooit uitdroogt in zon of halfschaduw geven.
Astrantia wordt gescheurd.
Een plek in halfschaduw, langs de vijverrand is de ideale biotoop voor deze Astrantia major ‘Roma’. Hier op foto in de woodland-tuin van Jan Spruyt. Foto genomen 11/06/2018.
De bloemschermen van Astrantia laten zich goed drogen. De techniek die hier het best voor wordt gebruikt is het zogenaamde ‘luchtdrogen’: snij de bloemstelen lang af en bind ze samen (niet met teveel tegelijk om schimmelvorming te voorkomen).
Deze hang je ondersteboven op een donkere, warme ruimte zoals een zolder om te drogen.
Ook als snijbloem in een vaas is Astrantia super. Combineer met Lysimachia clethroides en Dianthus ‘Green Trick’ (niet in assortiment) tot een prachtig wild boeket.
Wanneer de plant bloeit, zullen de bloemstelen naar beneden buigen bij avondval, om het pollen te beschermen tegen dauw of vocht.
Koude nachten kleuren de bloemen nog intenser!
De plant wordt gebruikt ter versterking van de maag en om de appetijt op te wekken (gedroogde blad en wortelstokken).
Astrantia is gezien zijn standplaats een ideale plant voor woodland of savanne.
Ook in een Engelse border kan hij mooi tot zijn recht komen als het voldoende vochtig is, en in de vochtigere prairies kan hij absoluut de show stelen.
Astrantia major ‘Buckland’ op de voorgrond in Jan Spruyt zijn prairietuin.
De meeste soorten zijn momenteel uitverkocht, volledige voorraad opnieuw te verkrijgen vanaf ons opendeurweekend, 15-16 september.
©
Alle foto’s afkomstig van kwekerij Jan Spruyt – Van der Jeugd, tenzij anders vermeld.