Smyrnium perfoliatum

Apiaceae

Beschrijving

Als deze plant in jouw tuin staat, is deze jou ongetwijfeld opgevallen afgelopen maand.
De geelgroene kleur van de bovenste bladeren en bloemschermen doen denken aan Euphorbia, maar het geslacht Smyrnium (zwarte kervel) behoort tot de schermbloemigen of Apiaceae.
Smyrnium verwijst naar het Oudgriekse smyrnion of smyrnia wat mirre betekent. De plant kreeg deze naam omdat de soort Smyrnium olusatrum een gelijkende sterke geur heeft. Deze soort werd vroeger vaak in de keuken toegepast. S. olusatrum werd in de tijd van Alexander de Grote vanuit het Middellandse Zeegebied naar meer noordelijke delen in Europa gebracht om daar als keukenkruid gebruikt te worden. Vandaar dat ook vandaag nog Smyrnium verwilderd terug te vinden is in delen van Groot Brittannië, Ierland en andere noordelijke gebieden.

Wij verkopen Smyrnium perfoliatum of doorwaskervel. Deze soort komt uit het zuiden van Europa en het gebied rond de Middellandse Zee. Het betreft een tweejarige plant maar omdat deze zich zelf erg goed door zaad vermeerdert, behandelen wij S. perfoliatum als een vaste plant in de tuinborder. Als de plant in bloei staat, bereikt deze een hoogte van 100cm.

In de tuin van Jan Spruyt brengt Smyrnium perfoliatum vrolijkheid. Deze geelgroene kleur vangt het zonlicht en lijkt dan nog meer te stralen.

Bij Smyrnium perfoliatum is het kleurverloop in de plant opvallend: de plant kleurt onderaan donkergroen, maar de bovenzijde van de plant is volledig geelgroen.

De overgang van (donker)groen onderaan naar geelgroen bovenaan valt hier goed op. Kijk ook naar de stengel, die vleugellijsten heeft. Foto genomen 10/05/21.

Vanuit een overjaars knolletje verschijnen in de vroege lente de stengels. ¹ De bladeren van Smyrnium staan (vooral bovenaan) alternerend op de stengel. De soortnaam van de plant verwijst naar het blad: perfoliatum is Latijns voor ‘stengelomvattend’: het blad is zittend rond de stengel ingeplant en vouwt zich volledig rond de stengel. Opgelet want de term perfoliatum is niet te verwarren met perforatum (vb. Hypericum perforatum). Deze laatste term verwijst naar een (schijnbaar) geperforeerd blad.
Onderaan de plant zijn de bladeren dubbel drietallig,  bovenaan breed eivormig.

Op deze foto kan je de alternerende bladstand heel goed zien. De bovenste bladeren zijn breed eivormig. Foto genomen 10/05/21.

De bloemetjes zijn klein, maar staan samen in geelgroene schermen van mei tot juni.
Nadien vormen zich fijne donkerbruine vruchtjes (splitvrucht) zoals bij Foeniculum.

Detail van de bloeiwijze. De afzonderlijke bloemetjes zijn enkele millimeters groot, maar staan samen in schermen. Foto genomen 10/05/21.

Verzorging en standplaats

Smyrnium groeide oorspronkelijk in het zuiden van ons continent, maar heeft zich ondertussen op meerdere plaatsen in Europa gevestigd. Zo kan je de plant in Vlaanderen en Wallonië sporadisch in het wild terugvinden.  
Denk dan aan bosranden, heggen of ruigte.

Smyrnium prefereert een zonnige tot halfschaduw plaats op een fris tot vochtige ondergrond.
Voedselrijke gronden worden gewaardeerd en ook aan waterkanten gedijt de plant prima.
Omdat Smyrnium sterk uitzaait, kan het nodig zijn om de plant in te tomen in de border. Zet hem op een plaats waar hij wat mag ‘woekeren’ of, en dit is nog beter, verwijder het teveel aan planten voor ze zaad kunnen vormen. De plant laat zich heel eenvoudig uittrekken.

Smyrnium in de tuin van Jan Spruyt, met op de voorgrond Allium ursinum. Wit en geel vormen samen met het frisgroene loof van de andere planten een mooi lentebeeld.

Tips en weetjes

Ook Smyrnium perfoliatum wordt soms nog sporadisch in de keuken gebruikt. Jonge scheuten en het blad worden soms in salades toegepast. Vanaf de 18^e eeuw heeft het massaal kweken van selder er echter voor gezorgd dat S. perfoliatum en olusatrum als ‘wilde kruiden’ uit gebruik zijn geraakt.

In de lente tuin kan je verschillende combinaties maken met onze plant van de maand.
Zo kan je Smyrnium gerust toepassen met sterke bloembollen zoals Hyacinthoides of Scilla maar ook andere vaste planten zoals Polygonatum, Helleborus of Epimedium x versicolor ‘Sulphureum’ passen er prima bij.

Smyrnium in de tuin van Nik Spruyt. Foto genomen 10/05/21.

Assortiment

Bronnen

1. Bron: Jelitto, L., & Simon, H. (2002). Die Freiland-Schmuckstauden. Ulmer.
2.  ©  Alle foto’s afkomstig van kwekerij Jan Spruyt – Van der Jeugd, tenzij anders vermeld.