Artikel van de Maand - Voorjaarsbloeiers in close-up

We beginnen de maand graag met enkele foto’s uit Jans tuin.
We toonden al eerder mooie combinaties, beplantingen in groep en overzichten uit zijn tuin.
Deze keer gooien we het over een andere boeg en gaan we voor close-ups.
Ondanks dat veel lentebloeiers niet altijd groot of opvallend zijn, loont het echt de moeite om ze eens van dichterbij te bekijken. Je wordt dan verrast door de schoonheid en de perfectie van de planten. En niet alleen planten in bloei zijn interessant, de vorm van het blad, de habitus,… zijn vaak al reden genoeg om de plant onder de loep te nemen.

Asplenium trichomanes staat hier in zijn favoriete biotoop: stenige rotsformaties in halfschaduw.
Jans puintuin, gelegen aan de bovenzijde van de muur, krijgt uitbundig zonlicht en is droog in de zomermaanden.
Planten die op de zijkant van het muurtje groeien, zoals deze Asplenium, krijgen eerder halfzon en hebben zeker in de winter en het voorjaar altijd voldoende vocht.

Aan de bovenkant van hetzelfde muurtje groeien puintuinplanten die volle zon verdragen. Hun basis zit vast in de puintuin, maar ze hangen naar beneden over het muurtje. Voor deze planten geldt: hoe armer de grond, hoe beter!

Aubrieta ‘Hamburger Stadtpark’ is de perfecte lentebloeier voor de rots- of puintuin. Meestal begint de bloei in april, maar dit jaar is de plant uitzonderlijk vroeg.
Na de bloei behoudt de plant zijn mooie groene tapijtje van fijn, grijsgroen blad.

Achter het muurtje ligt de puintuin, op dezelfde hoogte als de tufsteen. Planten die hier groeien, moeten tegen brandende zon, hitte en droogte kunnen. Planten beschermen zichzelf tegen uitdroging door middel van allerlei technieken: een behaard blad (gaat verdamping tegen), een grijsgroene kleur (weerkaatst beter het zonlicht), een wasachtige laag op blad (remt de verdamping),…

Op de voorgrond bloeit een mooie Pulsatilla vulgaris cultivar. De stelen, bladeren en knoppen zijn donsachtig behaard en tijdens de bloeiperiode vervolledigen de afhangende klokjes het geheel. Boven de Pulsatilla torent de architecturale Euphorbia characias 'Forescate’ uit. Deze selectie is momenteel nog verkrijgbaar op de kwekerij, maar wees snel want de verkoop gaat razendsnel! Euphorbia characias is oersterk en kan zonder probleem langere periodes van droogte aan. De plant bloeit op tweejarige stengels, dus je past best ‘vervangsnoei’ toe: knip de oude stengels na de winter volledig weg zodat nieuwe stengels voldoende ruimte en licht hebben om uit te schieten.

Naast de puintuin ligt Jan zijn prairieborder. De planten staan er in volle grond, volle zon en zijn voorzien van een afdeklaag lava 2/8 (7cm dikte). Een van de opvallendste planten in de border op dit moment bloeit nog niet, maar steelt de show met het prachtige paars-groene blad. Deze nieuwe JS® selectie is momenteel uitverkocht, maar vanaf eind april zijn nieuwe planten beschikbaar op onze kwekerij.

Tradescantia 'JS Brainstorm' PBR is een eigen selectie. Onze goede partner Plantipp BV is agent in Europa, Azië en Noord-Amerika voor verschillende van onze Spruyt Select rassen, waaronder deze.
Vorig jaar heeft deze plant de shortlist gehaald op de prestigieuze Chelsea Flower Show voor ‘Plant of The Year’!
Bloeit zeer lang en geeft de voorkeur aan een fris tot vochtige bodem, maar kan ook zeer goed tegen droogte.

Een plant die zowel groeit in Jans prairietuin als in zijn woodland is Lamium orvala.
In de prairietuin bloeit de plant al volop en groeit hij duidelijk meer gedrongen en compact.
In het woodland gedeelte staat hij nabij struiken, langs enkele heesters en bomen. Daarom bloeit de plant hier nog niet maar wordt hij wel volumineuzer en zijn de bladeren ook groter. Deze tweede locatie is de favoriete biotoop: bos of bosrand situatie met een eerder humeuze ondergrond.
Maar zoals veel planten, toont deze Lamium dat hij ook zijn mannetje staat in een minder vanzelfsprekende situatie zoals de zonnige prairieborder.

Lamium orvala in de prairietuin (foto bovenaan) heeft al bloemen en blijft vrij compact. Licht is een groeiremmer. De onderste foto is genomen in de woodland zone. Hier is het vochtiger en de plant groeit er merkelijk voller en groter uit.

Ipheion uniflorum 'Wisley Blue' is een bolgewas dat je bij Jan in de verschillende ‘tuinconcepten’ kan terugvinden. Langs de randen van de vijvertuin, in het woodland gedeelte, langs paadjes met grind en ook aan de oprit in de eerste ochtendzon. Geef ze een gedraineerde bodem en bij voorkeur veel licht (felle zon op de middag liever niet, maar kan wel). Meer eist hij niet en dan bloeit hij uitbundig in een zeer mooie kleur blauw.
Ook andere tinten (wit, roze) zijn verkrijgbaar.

Langs de oevers van de amfibie vijver groeien planten die houden van vochtige grond en volle zon.
In de lente is hier al veel kleur dankzij verschillende plantensoorten:

Een mooi tafereel van Fritillaria meleagris, een bolgewas dat een vochthoudende en zelfs natte grond prefereert. De planten worden verkocht als mix van bordeaux en witte bloemen.
Het zaad van kievitsbloem blijft drijven op water. Overstromingen en hoge waterstand zijn zelfs belangrijk voor de verspreiding van de plant. Een 5-tal jaar geleden werden hier hooguit 10 planten gezet, ondertussen is er een natuurlijke aangroei geweest tot wel het tienvoud ervan.
Veel bollen uit het geslacht Fritillaria hebben een sterke geur, die mollen op afstand kan houden.

Een andere liefhebber van vochtige standplaatsen is Primula sieboldii 'Sangoguko'. De plant houdt van halfzon maar volle zon lukt perfect als ze jaarrond voldoende vocht krijgen. De bloemen hebben een wit hart dat roze-lila uitloopt naar de randen toe. Hierdoor vangt de plant elk streepje zonlicht. Een dankbare lentebloeier die je best aan 10 stuks/m² zet, voor een vullend effect. 

Nog zo een plant die elk straaltje zonlicht vangt is de donkerbladige Ranunculus ficaria 'Brazen Hussy'.
Geef deze selectie een plekje in halfzon onder bladverliezende bomen, langs de rand van een haag of in de schaduw van enkele heesters aan de waterkant. Ze zullen jou dankbaar zijn en gedurende maart-april hun gele bloemetjes fleurig boven het donkerpaarse blad laten verschijnen. 

Op de overgang van de oeverkant richting woodland, kan je deze opvallend blauwe bloeier vinden.
Longkruid, zoals Pulmonaria in de volksmond heet, is van oorsprong Europees. De plant breidt ondergronds uit met behulp van korte rizomen, waardoor het een goede bodembedekker is die echter nooit ‘vervelend’ wordt.
Met andere planten zoals Helleborus orientalis, Veronica umbrosa ‘Georgia Blue’ of Iris sibirica groeit Pulmonaria zonder problemen samen. De plant groeit zowel op frisse als vochtige gronden.

De selectie op deze foto is Pulmonaria 'Blue Ensign'. Deze cultivar kreeg een Award of Garden Merit (AGM) van de Royal Horticultural Society (RHS). 

In de woodland tuin vinden we Euphorbia amygdaloides var. robbiae. Bij Euphorbia’s is de bloeiwijze een cyathium of schijnbloem. De schijnbloem heeft enkele kelkbladen die de echte vrouwelijke bloem (één exemplaar) en enkele mannelijke bloemen (meerdere, gereduceerd tot één enkele meeldraad) omvatten. Rond de kelkbladen zit het involucrum of schutblad. Het zijn de schutbladen die de opvallende kleur hebben.
Op deze foto zie je de schutbladeren helder geelgroen dankzij het tegenlicht van de zon.
De natuurlijke biotoop van deze specifieke variëteit is loofbos met vochtige, kalkrijke ondergrond die humus bevat. De bloemen bloeien op tweejarige stengels: het eerste jaar groeit de stengel, zonder bloemen te dragen. Het tweede jaar vormt hij de bloeiwijze. Knip de oude bloei na de winter weg zodat nieuwe stengels voldoende ruimte en licht hebben om uit te schieten. Deze vervangsnoei wordt ook toegepast bij de eerder vermelde Euphorbia characias.

De woodland tuin krijgt momenteel veel zonlicht, want de bomen komen nog maar net in blad. Binnenkort zal deze vlakte echter volledig in de schaduw liggen.
Momenteel steelt
Helleborus or. MIX de show.

Anemone nemorosa 'Robinsoniana' is een voorjaarsgeofyt.
Net als de andere A. nemorosa zijn het planten die in het voorjaar bloeien en met veel blad te zien zijn.
Nadien sterven de bovengrondse plantendelen af en overleeft de plant de ongunstige periode (warme zomer en koude winter) via ondergrondse wortelstokken, die oppervlakkig onder de bodem liggen. Een wortelstok of rizoom is een ondergrondse stengel. Het onderscheid tussen een wortelstok en wortel is niet altijd goed zichtbaar.
Een wortelstok heeft echter altijd knoppen waaruit bijvoorbeeld een blad kan komen. Een wortel is altijd ‘kaal’ en heeft nooit knoppen.

Symphytum is een van de allereerste planten om bijen aan te trekken. Het verwonderde ons dan ook niet dat we bij het nemen van foto’s al verschillende bijen tegenkwamen bij deze smeerwortel. 

Geranium phaeum en zijn cultivars kunnen ook niet ontbreken in de woodland tuin.
De planten zaaien zichzelf uit, het is dus belangrijk ze op te volgen en eventueel ongewenste zaaiers te verwijderen.
Kleuren van wit over paars tot bordeaux verschijnen meestal pas mei-juni, maar zijn er dit jaar al eind maart!

Vroeg op het jaar is de kleur oranje nog maar weinig te zien bij planten. Er zijn natuurlijk oranje tulpen, of Geums. Maar al voor deze twee in bloei staan, kunnen de verfijnde, kleine bloemetjes van Epimedium warlayense al een streepje oranje aan de border toevoegen.
We zeggen ‘streepje’, want de bloemetjes zijn klein en eerder onopvallend. De soort is in principe bladhoudend, maar wordt jaarlijks of om de twee jaar teruggesnoeid, juist voor de bloemetjes uitschieten. Zo krijgen deze meer eer en aandacht.

Prachtig in het eerste zonlicht!

Als laatste maar zeker niet de minste, is er nog de onvolprezen Pachyphragma macrophyllum.
Een prachtige schaduwplant uit dezelfde familie als o.a. Cardamine pratensis (pinksterbloem), Hesperis (damastbloem) en Iberis (scheefbloem).

De plant houdt van de eerste lentezon, maar moet nadien voldoende schaduwrijk staan.
Kies dus een plekje onder een bladverliezende boom of heester, zodat hij het beste van beide werelden heeft.
Dat verdient hij!

Denk je erover om in jouw tuin een border om te toveren tot woodland, prairie, puintuin of misschien wel nog iets anders?
Je kan via deze link de prijsaanvraag invullen. Vervolgens bekijken we samen of een van deze concepten bij jou toepasbaar is. Heb je vragen over de planten uit dit artikel? Mail ons gerust: info@vasteplant.be .

Bronnen

©

Alle foto’s afkomstig van kwekerij Jan Spruyt – Van der Jeugd, tenzij anders vermeld.
Foto’s genomen door Jakoba op 25/03/2024.